Ik voerde de evaluatie uit van het gemeentelijke cameratoezicht in Utrecht, net als in 2013 en 2018. Het onderzoek draaide om de vraag wat goed gaat en wat eventueel beter kan. Het gaat hier over het cameratoezicht dat de burgemeester inzet voor handhaving van de openbare orde, dus over artikel 151c van de Gemeentewet. De aanbevelingen worden verwerkt in een nieuw camerabeleid voor de komende jaren.
Wat levert het cameratoezicht op?
In het onderzoek keek ik vanuit een paar verschillende invalshoeken naar de opbrengsten van het cameratoezicht. Wat levert het rechtstreekse cameratoezicht op aan concrete resultaten? Hoe vaak worden de beelden gebruikt voor opsporing door de politie?
Heeft het nieuwe beleidskader goed gewerkt?
De gemeente Utrecht heeft een beleidskader voor het cameratoezicht vastgesteld. Daarin staan de spelregels die worden gehanteerd als ergens behoefte is aan cameratoezicht. Welke criteria bepalen of cameratoezicht wordt ingevoerd, verlengd of verwijderd? Dat beleidskader onderzocht ik ook uitgebreid in deze evaluatie. Ook keek ik of de aanbevelingen van de vorige evaluatie zijn uitgevoerd. Worden de camera’s nu bijvoorbeeld vaker dan voorheen gebruikt voor de aanpak van leefbaarheidsproblemen? En is het flexibele cameratoezicht ook echt flexibel gemaakt?
Aanbevelingen voor 2022 en daarna
Mijn aanbeveling is om de ‘bevriezing’ op een maximaal aantal camera’s weer te ‘ontdooien’. Het zou niet moeten gaan om het aantal camera’s, maar om de vraag hoeveel camera’s er noodzakelijk zijn. Die keuze kan twee gevolgen hebben: het kan ertoe leiden dat er meer camera’s komen, maar het kunnen er ook minder worden. Verder raad ik de gemeente aan serieus te onderzoeken of slimme technologie een zinvolle toevoeging kan zijn, juist ook om zorgen over privacy weg te nemen. Om te zorgen dat de gemeentelijke doelen worden bereikt is het raadzaam een eigen gemeentelijke toezichtcentrale te gaan bouwen waar alle meldingen en andere informatiestromen van de gemeentelijke camera’s en andere sensoren binnenkomen.
De evaluatie is aan de gemeenteraad aangeboden. De burgemeester zegt in de raadsbrief toe in 2022 een voorstel te doen voor het nieuwe camerabeleid voor de komende jaren.