In 2017 en 2018 experimenteert de Nederlandse politie op grote schaal met bodycams: er worden ruim dertig ‘proeftuinen’ georganiseerd. Ik doe in opdracht van Politie & Wetenschap onderzoek naar de effecten van bodycams in de Eenheid Amsterdam en de Landelijke Eenheid. De centrale vraag is: “Wat leveren bodycams daadwerkelijk op voor politiewerk in Nederland?”
Mechanismen
Een belangrijke vraag die me interesseert is hoe bodycams werken. Hebben ze een preventief effect waardoor er minder geweld wordt gepleegd tegen politiemensen en waardoor de politie zelf ook minder geweld hoeft te gebruiken? Zijn bodycams effectief als de beelden rechtstreeks worden bekeken, bijvoorbeeld tijdens een grootschalig evenement? Is de waarde van bodycams achteraf groot: als bewijs of als materiaal om van te leren of mee te trainen? Dit zijn drie totaal verschillende mechanismen die dus ook apart moeten worden onderzocht.
Context
Een andere belangrijke vraag waar ik antwoord op wil geven is welke invloed de technische, fysieke en beleidsmatige context hebben. Maakt het uit of je de bodycam op het hoofd of op de borst draagt? Zit er een beeldscherm aan de buitenkant van de bodycam of niet en maakt dat uit? Het lijkt logisch dat de bodycam anders werkt in een horecadienst, in de noodhulp, voor forensische opsporing of bijvoorbeeld voor toezicht tijdens evenementen. Maar wat zijn die verschillen dan precies en waar levert de bodycam het meeste op? Daarnaast zijn er beleidskeuzes van invloed: wanneer staat de camera aan, is het verplicht om een bodycam te dragen en hoe lang worden de beelden bewaard en wie mogen daarbij? Al die vragen bepalen of politiemensen de bodycam zien als een hulpmiddel of als een controle instrument.
Planning
Het experiment in de Eenheid Amsterdam is in mei 2017 begonnen. Het experiment in de Landelijke Eenheid is begonnen in januari 2018. Beide experimenten lopen door tot en met december 2018. Ik heb mijn rapport over de Eenheid Amsterdam af in het najaar van 2018 en het rapport van de Landelijke Eenheid is gereed in het voorjaar van 2019. De politie zal op basis van de onderzoeken bepalen of de bodycam de komende jaren breder moet worden ingezet en zo ja, op welke wijze precies.