Op 10 december 2015 gaf ik een lezing over camerabewaking op bedrijventerreinen tijdens een seminar georganiseerd door Interpolis en het CCV. De vraag is of ondernemers de straat mogen filmen met hun camera’s. Er waren bijna honderd gasten: gemeente-ambtenaren, parkmanagers, politiefunctionarissen, beveiligingsbedrijven, ondernemersverenigingen.
Waarom moeilijk doen?
In veel gemeenten wordt moeilijk gedaan over camera’s van ondernemers die openbare plaatsen in beeld brengen. Het idee is dat alleen een gemeente dat mag. Dat is niet juist. Onder voorwaarden is het juridisch mogelijk dat een private partij bewakingscamera’s op de straat richt. Het cruciale punt is dat niet de plek waar de camera hangt bepaalt welke wet van toepassing is, maar waar die camera voor wordt gebruikt: het doel.
Convenant
Om de afspraken vast te leggen wordt vaak een convenant opgesteld tussen de gemeente en de georganiseerde ondernemers. Soms haakt de politie daar ook bij aan. Vaak zijn dat soort convenanten erg ingewikkeld en lang – ik heb me daar ook wel eens schuldig aan gemaakt. Maar meestal is zo’n lang document nergens goed voor en kan je de intenties voor de samenwerking ook heel kort en krachtig vastleggen. Waar het om gaat is dat de gemeente expliciet kenbaar maakt dat er geen openbare orde problemen zijn op de plek die de ondernemers in beeld willen brengen. Want als dat het doel is, dan moeten er gemeentelijke camera’s worden opgehangen.
Hou je bij je leest
Waar het allemaal om draait is een heldere verdeling van de verantwoordelijkheid. De bedrijven die de straat willen filmen moeten voldoen aan de Wet bescherming persoonsgegevens. Daar zullen ze zich dus in moeten verdiepen. Mijn stelling is dat een gemeente daar beter geen enkele rol in kan spelen. Het is de taak van de verwerker van persoonsgegevens om aan de wet te voldoen – de gemeente zou die verantwoordelijkheid moeten neerleggen waar hij hoort.
Riskant
Ten eerste omdat het (deels) overnemen van de verantwoordelijkheid riskant is voor de gemeente. Stel dat de camerabeelden ‘op straat’ komen te liggen en het wordt bekend dat de gemeente de verwerking heeft goedgekeurd? Dan kan een gemeente aansprakelijk worden gesteld voor geleden schade.
Onuitvoerbaar
Ten tweede omdat eisen stellen aan bewakingscamera’s oneerlijk is vanuit het oogpunt van rechtsgelijkheid en omdat goed toezicht praktisch onuitvoerbaar zal zijn. Want in bijna elke gemeente zijn er ondernemers die een openbare plaats filmen met bewakingscamera’s. Denk maar aan alle tankstations, geldautomaten en uitgaansgelegenheden. Als de gemeente op bedrijventerreinen eisen stelt aan de camera’s die de openbare weg filmen, dan zou ze dat eigenlijk bij al dat soort camera’s moeten doen. Een gemeente die daar een principieel punt van maakt kan het doen, maar dan moet het wel consequent gebeuren. Dat is een taak die de meeste gemeenten niet op zich kunnen nemen. Maar dat hoeft gelukkig ook niet, want daar hebben we het College bescherming persoonsgegevens voor.
Hand-out
De tekst van mijn lezing is door Interpolis in een mooi boekje gedrukt en uitgereikt aan de deelnemers. Een exemplaar is bij mij te bestellen.