Veel gemeenten zetten scanauto’s in voor parkeerhandhaving. Op het dak van die auto’s staan camera’s die kentekens van geparkeerde auto’s fotograferen. Ze controleren of er een parkeerrecht is: een parkeervergunning of een betaling van parkeergeld. De camera’s op het dak van dat soort auto’s ‘zien’ natuurlijk nog veel meer. Je kan zien of er afval op straat ligt, of de verkeersborden recht staan en of de straatverlichting werkt. Kan een gemeente die beelden ook gebruiken voor andere doelen dan parkeerhandhaving? Dat is de vraag die centraal staat in het vierjarige project ‘Human Values for Smarter Cities: Designing Understandable Machine-Vision Systems in Public Spaces’.
Het project is een initiatief van de Hogeschool van Amsterdam, in samenwerking met TU Delft, drie gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag), Waag Society en vele anderen. Ik ben gevraagd als lid van de adviesraad.
Van menselijke waarden naar praktische technologie
Het doel van het project is een goede ‘vertaling’ te maken van belangrijke waarden zoals transparantie, begrijpelijkheid en privacybescherming. Hoe zorg je dat die ‘menselijke’ waarden in de technologie worden ingebouwd? Wie moet dat doen: de opdrachtgever, de bouwer of de gebruiker? Op welk moment kan je dat doen: in het ontwerp, bij de aanbesteding of na de oplevering van het apparaat? En wanneer is er ruimte voor echte interactie met de betrokkenen: de mensen waar gegevens van worden verwerkt?
De methode om het onderzoek te doen is gebaseerd op de principes van design. Eerst wordt een prototype voor een ethische scanauto gemaakt. Daarna wordt de software getraind in een interactief proces. Het tussenresultaat wordt in twee rondes getoetst: door mensen die worden geraakt door de technologie en daarna door professionals. Een van de vele resultaten – naast workshops, papers en artikelen – van het project is een publicatie die gaat over het ontwerp, het maken en het evalueren van de scanauto. Daarin zitten de gereedschappen die gemeenten gaan helpen bij het aanschaffen en implementeren van Smart City technologie.
Lees er meer over op de website van Civic Interaction Design.