De gemeente Utrecht zet camera’s in voor handhaving van de openbare orde. Ik voerde (samen met DSP-groep) de evaluatie uit. We keken naar de daadwerkelijke opbrengsten van de camera’s, de kosten-baten verhouding en de gevolgen voor de privacy van betrokkenen. We onderzochten of het huidige aantal camera’s voldoende is en of de verhouding tussen vaste en flexibele camera’s klopt. Resultaat is een advies waar de gemeente weer vier jaar mee vooruit kan.
In 2013 evalueerden we het gemeentelijke camerabeleid ook al. Dat leidde toen tot een nieuwe manier van denken over het meten van effectiviteit van camera’s. Als het simpel zou zijn om camera’s te evalueren, zouden we na zoveel jaar toch wel moeten weten op welke plekken camera’s wel werken en op welke plekken niet. Maar zo simpel is het helaas niet en dus is er altijd maatwerk nodig. En dus moet je af en toe opnieuw de balans opmaken.
We zijn blij dat we opnieuw de kans hebben gekregen dat te doen. Onze belangrijkste bevinding is dat er veel goed gaat in het Utrechtse cameratoezicht. De aanpak functioneert goed. Maar er zijn ook een paar aanbevelingen mogelijk om het nóg beter te doen:
1. Focus op openbare orde
Cameratoezicht op grond van de Gemeentewet is er niet voor handhaving van de rechtsorde, maar voor handhaving van de openbare orde. In het rapport wordt het verschil besproken.
2. Focus op preventie
Voorkomen is beter dan genezen. De laatste jaren ligt de aandacht in Utrecht meer op rechtstreeks toezicht en opsporing achteraf. Preventie moet als doel in ere worden hersteld.
3. Focus op zware (gewelds)delicten
Cameratoezicht is niet goedkoop: de gemeente betaalt er jaarlijks ruim €850.000 voor. Dat geld wordt sneller ’terugverdiend’ als het cameratoezicht helpt om ‘dure’ delicten te voorkomen. Heel praktisch gezien betekent dit dat cameratoezicht in een uitgaansgebied met geweldsdelicten, meer kan opleveren dan cameratoezicht in een woon- of winkelgebied met overlast.
4. Meer flexibele camera’s
Eigenlijk iedereen waar wij mee spraken (en dat waren er best veel), wil graag meer flexibele camera’s: die werkwijze heeft eigenlijk alleen maar voordelen.
De gemeente Utrecht heeft haar beleidskader voor de komende vier jaar aangepast op basis van ons rapport.
Downloads