Geluidsoverlast meten – op een privacyvriendelijke manier

Geluidsoverlast is een groot probleem

Ik ben parttime privacy officer voor het Responsible Sensing Lab waar ze sensoren ontwikkelen om belangrijke maatschappelijke problemen mee op te lossen. Geluidsoverlast in de stad is zo’n probleem. Lawaai kan hinderlijk zijn en het woongenot aantasten. Geluid kan ook gezondheidsklachten veroorzaken door slaapverstoring, stress en vermoeidheid. Voortdurende stress en slaapverstoring kunnen leiden tot hoge bloeddruk, hartklachten en hartaanvallen. Ook kan lawaai leerprestaties van kinderen verslechteren. De GGD doet dan ook van alles om geluidsoverlast tegen te gaan.

Hoe je lawaai meet

Gek genoeg is nauwelijks bekend op welke manier geluidsoverlast werkt. Een vogel kan lawaai maken en toch rustgevend zijn, terwijl relatief zachter geluid van een drilboor of vliegtuig zeer irritant kan zijn. Je moet dus niet alleen weten hoeveel geluid er is, maar ook wat voor soort geluid het is. Er is nog geen apparatuur om geluidsoverlast goed mee te meten. Die apparatuur wordt nu ontwikkeld: een microfoon neemt geluidsfragmenten op die daarna door AI worden gelabeld (zoals bijvoorbeeld ‘auto’, ‘vliegtuig’, ‘vogels’, ‘mensen’).

Geen gesprekken opnemen

Maar hoe maak je geluidsopnames op een privacyvriendelijke manier? Over die vraag heb ik me samen met de onderzoekers van het Responsible Sensing Lab en de TU Delft gebogen. Want als je geluid opneemt kan je ook gesprekken tussen mensen opnemen en dat mag niet. We hebben een pragmatische en privacyvriendelijke oplossing gevonden. Er worden alleen maar korte geluidsfragmenten opgenomen om te analyseren: drie seconden per minuut. Daardoor is het onmogelijk gesprekken te volgen of persoonlijke informatie vast te leggen.

Twee testlocaties

Om zeker te zijn dat het goed werkt, gaan we in twee fasen werken. Eerst een proef op het Marineterrein met zes sensoren om de apparatuur te testen. De onderzoeker controleert daarna een steekproef van de opnames om zeker te kunnen zijn dat er geen gesprekken te horen zijn. In juridische termen: om te zorgen dat er geen gegevens zijn verzameld die direct of indirect tot een individu herleidbaar zijn. Daarna worden in de Pijp enkele tientallen geluidssensoren opgehangen om te testen of het ook op deze plek en op deze grote schaal werkt.

Lees (en hoor!) er meer over op de site van het Responsible Sensing Lab.