Een onderzoek naar de meerwaarde van live video voor politiewerk.

Camera’s verbeteren het politiewerk omdat de meekijker meer operational awareness krijgt. En de agent met de camera kan ondersteuning krijgen van een expert op afstand. Hierdoor kan de politie veiliger, sneller en effectiever werken. Maar live video is niet schaalbaar: het heeft geen zin meer hardware zoals camera’s aan te schaffen zonder aandacht voor ‘zachte’ zaken, zoals de juridische context en psychologische begeleiding.
Dit zijn de belangrijkste conclusies uit praktijkonderzoeken die ik de afgelopen vijf jaar deed in opdracht van Politie en Wetenschap. De belangrijkste aanbeveling is om de kansen van live video beter te gaan benutten. En een aanbeveling is om te stoppen met uitvinden en te beginnen met implementeren van uitvindingen die door anderen zijn gedaan.
Live video is er al heel lang, maar er is nieuws
De politie maakt al vijftig jaar gebruik van live video, zoals camera’s onder helikopters en op videowagens van de Mobiele Eenheid. De laatste jaren zijn nieuwe camera’s aan de gereedschapskist toegevoegd: videovoertuigen, bodycams en drones. Dit onderzoek gaat over de vraag of die drie nieuwe soorten live camera’s aantoonbare meerwaarde hebben voor politiewerk.
Vier randvoorwaarden
Het blijkt dat live video heel goed kan werken, maar alleen als aan vier randvoorwaarden wordt voldaan. De techniek moet het doen en dat gaat veel verder dan alleen de camera: ook de verbindingen en het videomanagementsysteem zijn essentieel. De politie moet fors investeren in de benodigde infrastructuur om de opgelopen achterstand weg te werken. Ten tweede moet aan alle wettelijke en ethische eisen worden voldaan en dat is complexer dan het lijkt. Artikel 3 van de Politiewet biedt wel ruimte, maar die is zeker niet onbegrensd. Ten derde moet worden voorkomen dat er straks tientallen live videostreams direct naar de centralisten in de meldkamers gaan. Er moet een systeem van prioritering komen, net als bij informatie die telefonisch binnenkomt. En tot slot moet er aandacht zijn voor de psychologische kant van de camera: iedereen die in beeld komt wordt daar immers door beïnvloed. Dat kan positief zijn, maar ook onwenselijk. En live videobeelden kunnen traumatische ervaringen opleveren aan de kant van de meekijker – ook iets om terdege rekening mee te houden.
Hoe ik dat allemaal weet?
Het onderzoek is gebaseerd op talloze experimenten van 2021 tot en met 2024. Ik heb experimenten begeleid en geëvalueerd: een videovoertuig dat een jaar werd ingezet in een basisteam in Dordrecht, live bodycams die een jaar lang op twintig plekken in heel Nederland werden getest en een kwalitatief onderzoek naar drones. Ik vulde mijn observaties aan met juridisch onderzoek. Ook voerde ik gesprekken met tientallen politiemedewerkers: van operationeel specialisten op de werkvloer via de algemeen commandanten tot en met leden van de korpsleiding.
Downloaden maar!
Het rapport is gratis te downloaden van de website www.politieenwetenschap.nl

Wat is Politie en Wetenschap?
Het onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap is onderdeel van de Politieacademie en is opdrachtgever van onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek dat wordt verricht door universiteiten en andere onderzoeksinstellingen. Dit onderzoek dat wordt verricht door derden, wordt door de Politieacademie uitgegeven onder de naam Politie en Wetenschap en heeft een eigen website waarop alle publicaties gratis beschikbaar zijn.