Onderzoek & Advies
Ik voerde de evaluatie uit van het gemeentelijke cameratoezicht in Utrecht, net als in 2013 en 2018. Het onderzoek draaide om de vraag wat goed gaat en wat eventueel beter kan. Het gaat hier over het cameratoezicht dat de burgemeester inzet voor handhaving van de openbare orde, dus over artikel 151c van de Gemeentewet. De aanbevelingen worden verwerkt in een nieuw camerabeleid voor de komende jaren.
…(English version below)
Vandaag gaf ik een gastcollege aan de TU Delft over bodycams in de collegereeks Responsible Innovation. Ik heb de bodycam gebruikt als voorbeeld van technologische innovatie binnen de politie. Het succes of mislukking van een innovatie hangt niet alleen af van de techniek, maar ook van de mensen die de techniek gebruiken. En zelfs als de technologie perfect is en de gebruikers allemaal precies weten wat ze moeten doen, kan een apparaat als de bodycam nog steeds een totale teleurstelling worden. Dat hangt af van de sociale en juridische context.
De gemeente Den Haag heeft – net als alle andere gemeenten – last van bijplaatsingen bij afvalcontainers. Afval wordt op het verkeerde moment aangeboden of wordt naast de container neergezet. De gemeente doet al heel veel om dit probleem aan te pakken. Nu gaat de gemeente een experiment doen met cameratoezicht bij afvalcontainers waar regelmatig troep omheen ligt.
…Inspecteurs van de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) houden toezicht op illegale uitzendingen in de ether. Als ze een zendinstallatie ontdekken wordt die ontmanteld. De inspecteurs krijgen in hun werk regelmatig te maken met agressie en soms zelfs geweld. De RDI wil de inspecteurs nu ook een bodycam geven.
…Vijf jaar geleden kreeg ik vaak de vraag van journalisten: “Die bodycams; werken die nou?” Dan gaf ik altijd het antwoord “Ja”: het wetenschappelijke bewijs was helder en stond eigenlijk niet ter discussie. Inmiddels zijn we vijf jaar verder en heb ik evaluaties uitgevoerd voor politie, gemeenten en openbaar vervoer. Ook heb ik meer dan tweehonderd boeken, artikelen, meta-evaluaties en rapporten over bodycams van over de hele wereld gelezen. En nu ben ik niet meer zo zeker van het antwoord.
Zelfs binnen een en hetzelfde juridische systeem met dezelfde interne richtlijnen en met exact dezelfde technologie kunnen bodycams totaal verschillende effecten hebben. Dus nu is mijn antwoord op de vraag van journalisten: “Het hangt ervan af”. Dat leidt natuurlijk altijd tot de volgende vraag: “Waarvan dan?” In het hoofdstuk dat ik schreef voor het boek Police on camera probeer ik die vraag te beantwoorden. Het heet: Taking off the blinders: a general framework to understand how bodycams work.
…Vanaf vandaag draagt al het controlerend en handhavend personeel van Arriva standaard een bodycam. Een evaluatie die ik mocht doen in Friesland en Groningen speelde een belangrijke rol bij dat besluit. Door het onderzoek op wetenschappelijke wijze uit te voeren kon ik de preventieve en de-escalerende werking van de bodycams objectief aantonen. De bodycam geeft de medewerkers niet alleen een veiliger gevoel, maar voorkomt ook incidenten.
…Adviesbureau voor Veiligheid en Handhaving en Sander Flight slaan de handen ineen om gemeenten te ondersteunen bij het inzetten van bodycams voor boa’s. In een interview geven Josje van Woerkum van AVH en ik antwoord op deze vragen (en nog veel meer):
Hoe ver is de praktijk en welke privacyrisico’s zijn er?
Gezichten herkennen in digitale beelden werkt steeds beter – met name door inzet van artificial intelligence. Overheid, bedrijven en burgers kunnen deze nieuwe technologie op allerlei manieren gebruiken. De Universiteit van Tilburg deed onderzoek naar de stand van zaken, naar de privacyrisico’s en naar de mogelijkheden om privacy-inbreuken te voorkomen. Ik was lid van de begeleidingscommissie van dit onderzoek.
…ProRail zet cameratoezicht op stations in voor de veiligheid van reizigers, personeel en de treinenloop. Maar hoe bepaal je hoeveel camera’s er per station nodig zijn? Waar moeten ze precies worden opgehangen? Wie mogen daarover meebeslissen? Dat soort vragen beantwoord je in een camerabeleid. Ik ben gevraagd dat camerabeleid op te stellen.
…Volgens alle gebruikelijke informatiebronnen – politiecijfers en slachtofferenquêtes – neemt het aantal geweldsdelicten in Nederland al jarenlang af. In enkele andere landen zijn er signalen dat die positieve trend aan het ombuigen is en dat de hoeveelheid geweld weer gaat stijgen. Samen met Marnix Eysink Smeets kijk ik of er ook in Nederland signalen zijn – early warnings – voor deze trendbreuk.
…