[ English version available here ]
Elk jaar komen politiemensen uit heel Europa samen om van elkaar te leren. Dit jaar is de conferentie in Budapest met als thema “Innovatie”. Ik presenteer een paper over bodycams.
Black box
De titel van mijn presentatie is: “Opening up the black box: understanding the impact of body cameras on policing”. Het valt me namelijk op dat veel politiemensen enthousiast zijn over bodycams, maar eigenlijk geen idee hebben hoe bodycams het politiewerk precies gaan verbeteren. Daarom moeten we volgens mij (net als is gebeurd bij ‘gewone’ CCTV) op een realistischer manier naar bodycams kijken. Er is inmiddels genoeg onderzoek gedaan om een paar conclusies te kunnen trekken. Bodycams zijn veelbelovend – dat is zeker. Maar ze werken niet altijd en overal – de context moet zich er voor lenen en zelfs dan moet je nog heel erg je best doen om te zorgen dat ze de beloofde resultaten opleveren.
Alleen maar fans
In mijn presentatie sta ik eerst stil bij de vraag waarom de bodycam alleen maar fans lijkt te hebben. Politici, politie, pers, privacyridders en publiek: ze willen allemaal dat de politie met bodycams gaat werken. Ik kan me geen andere vorm van surveillance herinneren die net zo populair was bij zo’n brede groep mensen. Zelfs verdedigers van burgerrechten zijn blij met bodycams: ze laten immers ook zien of de politie haar werk goed doet of niet. Er staan op internet allerlei filmpjes waar de politie niet trots op zal zijn. Dus de bodycam kan politiewerk corrigeren. Dat leidt dan wel weer tot deze volgende vraag: Waarom is de politie zo enthousiast over bodycams? Ik heb ontdekt dat dit komt doordat mensen zich nauwelijks realiseren wat een bodycam is: vooraf kan je dus iedereen de prachtigste vergezichten voorschotelen.
De realiteit
Ik heb een bibliotheek met 136 publicaties over bodycams sinds 2004. En die heb ik ook allemaal gelezen voor dit literatuuronderzoek. Alles overziend kom ik tot de conclusie dat we nauwelijks weten hoe de bodycam invloed heeft op de complexe interacties tussen politie en burgers. Gaan burgers zich anders gedragen of is het vooral de politie die zich aanpast? Of allebei?
Beleid
Het is mijn stellige overtuiging op basis van alles wat ik heb gelezen, dat het antwoord op de vragen hierboven voor een heel groot deel wordt bepaald door het beleid dat geldt voor de bodycams. Het beleid bepaalt het effect van de bodycams. Er moeten drie cruciale keuzes worden gemaakt:
- Is het gebruik van de bodycam vrijwillig of verplicht?
- Wie bepaalt er wat moet worden opgenomen? Is dat aan de politiemedewerker zelf of gelden er interne richtlijnen?
- Wie mogen de beelden opvragen en gebruiken: de leidinggevende, de afdeling personeelszaken, de klachtencommissie? Mogen collega’s de beelden zien, mogen burgers ze zien, de pers? Of gaan de beelden achter slot en grendel en krijgt alleen de officier van justitie de sleutel tot de kluis?
De antwoorden zijn niet altijd en overal hetzelfde; een standaard recept voor het beste resultaat bestaat niet omdat de context op elke plek en op elk moment andere keuzes nodig kan maken. Maar de antwoorden op deze vragen bepalen voor een belangrijk deel of de bodycam een succes wordt, of niet.
Aanbevelingen
Daarom moeten politie en politiek heel goed nadenken voordat ze beginnen met bodycams en deze beleidskeuzes expliciet maken. Ze moeten ze opschrijven en ze moeten ervoor zorgen dat de afspraken worden nagekomen. Daarnaast moeten er meer evaluaties worden gehouden met de bedoeling te ontdekken welke keuzes in welke context het beste werken. Het is niet interessant om nog een keer te lezen dat bodycams in een bepaalde stad ‘werken’, als er niet bij staat welke beleidskeuzes er zijn gemaakt. Zonder die informatie kan je de resultaten namelijk niet generaliseren.
Over de conferentie
De conferentie was in Budapest van 28 tot 30 november 2017. Deelnemers waren politiemensen en andere handhavers, trainers, docenten en wetenschappers uit Europa en daarbuiten.
Publicatie
Ik heb mijn presentatie uitgewerkt in een echt wetenschappelijk artikel met voetnoten. Dat is gepubliceerd in oktober 2018 – lees er hier meer over.